Door Gretchen Vogel18 maart 2020 12:00
Ga naar een Cajun-restaurant in New Orleans en je krijgt misschien een stukje turducken aangeboden: een chique gerecht met kip gevuld in een eend gevuld in een kalkoen. Nu hebben paleontologen hun eigen versie: de oudste moderne vogelschedel ooit gevonden, die dateert van vóór de splitsing tussen de eenden lijn en die van zowel kippen als kalkoenen En dat geldt ook voor eigenschappen van alle drie.
‘Dit is een ongelooflijk informatief exemplaar’, zegt Amy Balanoff, een paleontoloog aan de Johns Hopkins University, Baltimore, die niet bij het werk betrokken was. Terwijl de vroegste vogels, zoals de 150 miljoen jaar oude Archaeopteryx , er heel anders uitzien dan de huidige, heeft het nieuwe fossiel duidelijke kenmerken van modern land en watervogels, en biedt het misschien een glimp van hun gemeenschappelijke voorouder. Ontdekt in de buurt van de Nederlandse stad Maastricht, in beroemde fossiele bedden die tussen 66,8 miljoen en 66,7 miljoen jaar geleden werden gevormd, leefden de turducken net voor de massale uitsterving die de dinosauriërs doodde. En omdat ten minste enkele van zijn afstammelingen de ramp hebben overleefd, ‘geeft het ons enkele aanwijzingen over welke kenmerken de sleutel waren om die gebeurtenis te overleven’, zegt Balanoff.
Geluk en technologie leidden tot de vondst, zegt Daniel Field, een paleontoloog aan de Universiteit van Cambridge, die het werk leidde. John Jagt, curator van het Natuurhistorisch Museum Maastricht, had in de collectie van het museum ‘vier heel kleine steenblokken met gebroken ledematenpoten’ gezien, zegt Field. ‘Het is moeilijk je een minder opwindend uitziend fossiel voor te stellen.’ Toch plaatsten Field en zijn postdoctorale collega Juan Benito de steen in een computertomografiescanner, in de hoop dat de röntgenfoto’s de structuren binnenin zouden onthullen. Toen ze de scan zagen, zegt Field, zorgde hun geschreeuw ervoor dat de technicus terug de kamer in rende. ‘Ze dacht dat we de machine kapot hadden gemaakt.’
De scan onthulde een complete schedel van wat op een moderne vogel leek. De botten in de bovenkant en de achterkant van het hoofd lijken sterk op die van moderne eenden, terwijl het gezicht en de snavel omgesmolten botten hebben, zoals te zien is bij de huidige kippen en kalkoenen. ‘Je kunt dit spel de hele dag spelen:’ Oh, het is een eend! Nee, het is een kip! ”, Zegt Field.
Het grootste deel van het lichaam van de vogel ontbreekt, maar een stuk beenbeen suggereert dat het lange benen had voor zijn kopmaat. Gecombineerd met het feit dat de Maastrichtse afzettingen zich in een ondiepe zee vormden, suggereren de afmetingen van het fossiel dat het een kleine kustvogel was, ongeveer zo groot als een moderne zeemeeuw.
In een Nature- paper deze week noemden Field en zijn collega’s de vogel Asteriornis maastrichtensis , voor Asteria, de Griekse godin van vallende sterren die zichzelf in een kwartel verandert. De vallende sterren knikken naar de inslag en het uitsterven van de asteroïde die niet lang nadat de vogel leefde toesloeg. Sommige wetenschappers hadden betoogd dat moderne vogels op het zuidelijk halfrond zijn geëvolueerd omdat de oudste tot nu toe gevonden Fossielen van vogels afkomstig waren uit Antarctica. Maar het nieuwe fossiel is waarschijnlijk ouder dan de Antarctische soorten, en pleit tegen die veronderstelling.
Het vermogen om in de intacte rots te kijken was cruciaal voor de ontdekking, zegt Field. De schedel is minder dan 1 millimeter verwijderd van het dijbeen, dus “als we begonnen waren met afbrokkelen, hadden we de schedel vernietigd.” Zo was de bereidheid van het team om te gokken op een bescheiden rots, voegt hij eraan toe. ‘We moeten hoopvoller zijn in het verzamelen.’
Geplaatst in: Paleontologie
doi: 10.1126 / science.abb7876